امکان گرفتن دستمزد و هزینه های بر گرداندن زمین های موروثی

_{^{پاسخ – آیا می شود دستمزد و هزینه های انجام شده برای برگشت اموال موروثی را از سایر ورثه گرفت ؟}}

• در حقوق ایران به تبعیت از حقوق اسلام اعمال افراد محترم و واجد اجرت و ارزش شناخته شده است.به نحوی که در بسیاری از مواقع وقتی کسی کاری برای دیگری انجام می دهد می تواند اجرت و دستمزد آن کار را بگیرد.
• اگر عملی با رضایت و اجازه قبلی مالک و صاحب مال در جهت اداره یا محافظت از آن مال صورت گرفته باشد ضرورتاً باید اجرت آن پرداخت شود.اگر طرفین بر سر پرداخت اجرت توافق نموده باشند که مطابق توافق عمل می شود در غیر این صورت مطابق عرف باید اجرت پرداخت شود (ماده 336 قانون مدنی).
• اگر فرد برای اداره اموال سایرین اجازه ای از سوی آنها نداشته باشد فقط تحت شرایط خاصی می تواند مطالبه اجرت نماید.این تاسیس در لسان حقوقدانان تحت عنوان اداره فضولی مال غیر بررسی شده و قانونگذار در ماده 306 قانون مدنی تحت شرایطی جواز مراجعه اداره کننده و عامل به مالک را داده است.

• در سالهای پس از انقلاب نهادها و ارگان های وابسته به حاکمیت با استفاده از حکم این ماده به بهانه اداره حتی تا صد درصد ارزش ما را از مالک گرفته اند ! این نوع اداره هر چند که حقوقدانان آن را فضولی نام نهاده اند ولی چون به حکم و با تجویز قانونگذار انجام می شود فضولی نبوده و اصالت دارد.
• اداره اموال غیر مانند وکالت است با این فرق که وکیل با اختیار قبلی از طرف مالک اموال او را اداره می نماید ولی اداره کننده اموال غیر بدون داشتن اختیار و بدون داشتن اجاره از مالک با موجز مندرج در ماده 306 قانون مدنی عمل می کند.
• برای آنکه اداره اموال غیر ایجاد تعهد کند باید چهار شرط موجود باشد :

1- عملیات محدود به اداره و حفظ اموال باشد (اعمال حقوقی شامل حکم این ماده نیست ).
2- عدم یا تاخیر دخالت مدیر موجب ضرر مالک گردد.
3- تحصیل اجازه از مالک یا مأذون ممکن نباشد.
4- مدیر توسط مالک صراحتاً از مداخله منع نشده باشد.

• منظور از حساب در ماده 306 صورت هزینه ها و کارهایی است که مدیر انجام داده و نیز دستمزد او و همچنین درآمدها و منفعتی است که در طول اداره از مال حاصل شده است. 
• رابطه مالکیت بین مالک و مال قهراً و به حکم قانون ایجاد می شود یعنی در اثر ارث یا عقود مملک بدون نیاز به عمل اضافی این رابطه بوجود می آید حتی اگر مال در معرض تلف بوده و شخصی از آن تلف جلوگیری کند مانع از مالکیت مالکین واقعی نیست و حقی جز آنچه اشاره شد برای اداره کننده نمی توان در نظر گرفت.

_{^{پاسخ به پرسش مخاطب در خصوص مطالبه اجرت برای گرفتن سند برای زمین های موروثی}}

♦  مالک بودن عموها و عمه های شما بر ارث پدربزرگ شما عملی قهری و به حکم قانونگذار است.درست است که اگر شما تلاش نمی کردید نصیب آنها هم چیزی نمیشد ولی در هر حال این مال متعلق به آنهاست و شما هم جز سهم ارثتان از باب قائم مقامی پدرتان چیزی اضافه تر نخواهید برد.با این وجود در صورتی که شرایط ماده 306 قانون مدنی به نفع شما مهیا باشد می توانید اجرت ، دستمزد و هزینه های خود را طلب کنید.
♦  البته فرض دیگری که از سوال شما بر می آید این است که شما برای سهم خود اقدام و شکایت و تلاش نموده اید ولی چون یک زمین واحد بوده حکم برای کل آن صادر شده که به نظر می رسد این مورد را در قالب اداره موضوع ماده 306 قانون مدنی نتوان توجیه نمود و استحقاقی برای اجرت نیست.